Page 64 - MONOGRAFIJA_11_VG_28_VVA

Monografija 11. klase VG „Maršal Tito“ i 28. klase VVA

ISTORIJAT VVA

U Kraljevini Jugoslaviji Prva pilotska škola jugoslovenskog vazduhoplovstva formirana je 1.03.1919.godine u
Novom Sadu, u Prvom vazduhoplovnom puku. Druga pilotska škola marta 1920.godine u Mostaru, pred rat
premeštena u Kraljevo, Treća pilotska škola u proleće 1928.godine u Zemunu, u 6. vazduhoplovnom puku, pred

rat premeštena u Niš. Vazduhoplovna izviđačka škola formirana je u jesen 1921.godine u Petrovaradinu, kasnije
premeštena u Pančevo. Vazduhoplova škola gađanja osnovana je 1932.godine, a Vazduhoplovna škola
bombardovanja novembra 1940.godine u Beloj Crkvi. Škola za rezervne vazduhoplovne oficire-pilote formirana
je 1921.godine u Valjevu, a naredne godine je premeštena u Novi Sad, gde je formirana Đačka četa.
Vazduhoplovna podoficirska škola je formirana 1926.godine u Petrovaradinu, u okviru komande vazduhoplovnih
stručnih škola.

Škola vazduhoplovnih specijalista je formirana 1939.godine, namenjena za osposobljavanje vojnika u održavanju
vazduhoplovne tehnike i za obavljanje drugih poslova u vazduhoplovnim jedinicama i ustanovama. Obuhvatala
je škole: motorista, montera, električara, oružara, šofera i pomoćnih radnika, bilo je devet škola specijalista. Škole
su bile u Pančevu, Nišu i Kraljevu, a u leto 1940.godine prelaze u Sjetlinu (Pale blizu Sarajeva).
Za usavršavanje letačkog i tehničkog osoblja organizovani su prema potrebi, pri letačkim školama kursevi
preobuke na novim tipovima aviona i letački kursevi. Za tehničko osoblje i pripadnike meteorološke službe,
organizovani su pri komandama i ustanovama kursevi radi usavršavanja u struci i sticanja novih znanja.
Vazduhoplovna vojna akademija formirana je 1.04.1940.godine u Pančevu. U prvu klasu primljeni su pitomci
Niže Vojne akademije, posle 18 meseci školovanja. U drugu klasu primljeni su kandidati iz građanstva sa zavr-
šenom gimnazijom. Trebalo je da školovanje traje tri godine. Akademija je prestala da postoji u aprilskom ratu
1941.godine. Bilo je predviđeno formiranje i Više vazduhoplovne vojne akademije, ali to nije realizovano.
Hidroplanska škola osnovana je 01.07.1922.godine u Kumboru.
U daljem razvoju izvršena je reorganizacija vazduhoplovnih škola, osavremenjeni su nastavni planovi i programi
i metodika obuke. Podignut je nivo zahteva u pogledu školovanja.

Nakon aprilskog rata 1941.godine prestale su sa radom vazduhoplovne škole, a veći deo pitomaca i slušalaca je
završio u zarobljeništvu.

U NOR-u (1941.-1945.) organizovana je obuka kadrova za vazduhoplovstvo, delom kod saveznika na Bliskom
istoku, a većim delom u Sovjetskom Savezu gde je u proleće 1944.godine upućeno više stotina ljudi koji su se
školovali za letačke i vazduhoplovno-tehničke dužnosti, uključujući i specijalnost veze u vazduhoplovstvu.

Posle oslobođenja, 1945.godine, počela je izgradnja vazduhoplovstva, te i školskog sistema. Prva Pilotska škola

Štaba vazduhoplovstva, formirana je 14.03.1945.godine na aerodromu Zemunik (Škabrnje). Vazduhoplovno
vojno učilište Pančevo formirano je u oktobru 1945.godine (na istoj lokaciji i u istim objektima gde je bila

Vazduhoplovna vojna akademija Kraljevine Jugoslavije).Škola aktivnih oficira avijacije (ŠAOA) Mostar, nastala

je 1948.godine.
Vazduhoplovna vojna akademija (VVA) dobija konačnu formu od 1952. do 1957.godine. Škola aktivnih oficira
avijacije 1952.godine prerasta u Vazduhoplovnu vojnu akademiju, dok se za obuku pilota - podoficira formira
Pilotska podoficirska škola. Septembra 1953.godine. Te škole se, zajedno sa Školom rezervnih vazduhoplovnih
oficira, objedinjuju u Letački školski centar, koji se 1956.godine reorganizuje u 1. i 2. pilotsku školu. Te škole u
okviru Letačkog školskog centra izvode obuku aktivnih i rezervnih oficira i podoficira - pilota do kraja
1959.godine kada se integrišu u VVA kao vazduhoplovnu školu za osnovno školovanje aktivnih i rezervnih
pilota. Pod tim nazivom od 1960.godine, sa sedištem u Zemuniku (Zadar), Vazduhoplovna vojna akademija je
postojala i radila do 1991.godine.

Prvih 12 klasa iškolovano je od 1945. do 1959.godine. Posle toga ukupno je od 13. do 17. klase završilo 329
potporučnika, 273 pilota i 56 ostalih, od 394 primljenih.

VVA sa pripremnom školom, školuje pitomce od 1961.godine (Pripremna škola VVA - PŠ VVA- osnovana je u
Mostaru 1961.godine za kvalitetnu i kontinuiranu popunu VVA.) Ukupno je od 18. do 21. klase VVA završilo
406 potporučnika, pilota 356 i 52 oficir veze, OVS i kontrole letenja, od 499 primljenih. (Imala je selektivno
letenje na klipnim avionima, potom teorijsku nastavu u kompletnu obuku na mlaznim avionima. Ukupno je od
21. do 25 klase VVA završilo 406 potporučnika, pilota 356 i 51 oficir veze, OVS i kontrole letenja, od 499
primljenih)
VVA sa letačkim smerom piloti aviona i piloti helikoptera, počinje od 26. klase VVA. Školovanje na
supersoničnim avionima uvodi se od 31. klase VVA (1978.-1982.). Šest klasa VVA, od 35. do 40. završavaju
64