Page 65 - MONOGRAFIJA_11_VG_28_VVA

Monografija 11. klase VG „Maršal Tito“ i 28. klase VVA

samo piloti. U narednim klasama broj pitomaca koji su završavali Vojnu akademiju Vojske Jugoslavije smer

avijacija (VA VJ/SA) je oko 60 procenata.
Ukupno je od 1. do 54. klase VVA primljeno 5.492 kandidata, završilo je 4.154, do toga 3.645 pilota i 510
navigatora, oficira OVS, VOJIN, veze, meteorologa i kontrole letenja. Sa 51, 52 i 53. klasom VA VJ/SA
broj vazduhoplovnih potporučnika je 4.324.
Pilotska podoficirka škola formirana je 1952.godine u okviru Letačkog školskog centra u Mostaru, a prestala sa
radom 1959.godine. Većina podoficira pilota završila je VVA u 13. i 14. klasi. Školovanje u Pilotskoj
podoficirskoj školi počelo je sa ukupno 484 pitomca, završila su 270 pilota, 16 bez letačkog zvanja, što ukupno
iznosi 286 vodnika.

Školovanje rezervnih oficira avijacije od 1945.godine odvijalo se u VVU, (Vazduhoplovno vojno učilište) potom
u ŠAOA. Škola rezervnih oficira avijacije nastala je 1951.godine. Ulazi u sastav Letačkog školskog centra, a po

formiranju VVA je u njenom sastavu do devedesetih.
Vazduhoplovna vojna gimnazija nastala je iz Pripremne škole VVA formirane 1961.godine. Prve tri generacije
školovale su se dve godine u Mostaru, a potom su svršeni učenici odlazili u VVA. Takav način školovanja pilota
pokazao je veoma dobre rezultate. Od školske 1964/65.godine uvodi se NPP četvorogodišnjeg (punog)
gimnazijskog školovanja. Uspostavljen je kontinuitet popunjavanja VVA, a RV i PVO je svake godine dobijalo
nove oficire pilote za popunu jedinica. VG je 1992.godine uključena u sastav Vojne gimnazije u Beogradu.
Za školovanje višeg komandnog kadra u RV i PVO pri višoj vojnoj akademiji JA formiran je 01.10.1949.godine
Vazduhoplovni fakultet. Viša vazduhoplovna akademija formirana je 01.09.1952. godine, a Viša vojna akademija
RV i PVO 1966.godine. Komandno-štabna akademija RV i PVO (KŠA RViPVO) nastala je 1969.godine.
Najviši domet u školovanju rukovodećeg i komandnog kadra, kao i kadra za naučnoistraživački rad ostvaren je
01.09.1985.godine kada je počeo da radi Centar visokih vojnih škola RV i PVO (CVVŠ RV i PVO). To je bila
najviša nastavno-naučna ustanova RV i PVO imala je: Komandno-štabnu školu taktike RV i PVO (KŠŠT RV i
PVO); Komandno-štabnu školu operatike RV i PVO (KŠŠO RV i PVO), poslediplomske studije iz ratne veštine;
Komisiju za polaganje ispita za čin majora u vazduhoplovstvu i kurseve. Komandno-štabna škola operatike RV
i PVO (KŠŠO RViPVO) bila je najviša vidovska škola, osposobljavajući polaznike i za intervidovske dužnosti.
Škola je bila u rangu Ratne škole, odnosno Škole nacionalne odbrane, koja je postojala do 1985.godine i vraćena
kao intervidovska 1990.godine. Nakon ukidanja Centra visokih vojnih škola RV i PVO nastala je 1990.godine
Komandno-štabna škola RV i PVO. Škola postepeno gubi funkciji u utapa se u jedinstven centar visokih vojnih
škola.
Nakon reorganizacije 1985.godine školski sistem u RV i PVO imao je: CVVŠ RV i PVO u Beogradu; Školski
centar RV i PVO u Rajlovcu (VTVA, SVVTŠ, ŠRO VTSl, Škola stručnih radnika); Vazduhoplovno-tehnički
institut (VTI) i VTVA II stepen u Žarkovuo; Školski centar PVO Zadar – VA PVO, ŠRO, srednja škola PVO i
kursevi; Vazduhoplvona vojna akademija (VVA) u Zadru - Teorni centar, Centar za osnovnu letačku obuku u
Zemuniku (105.lbap/š), Centar za obuku u instrumentalnom i noćnom letenju u Puli (185.lbap/š), Centar za
borbenu obuku u Titogradu (172.lbap/š), Centar za obuku pilota helikoptera u Mostaru (107.hp/š), Centar za
obuku pilota stranih oružanih snaga (COPSOS) u Mostaru, ŠROA u Tuzli i VSOVŠ u Mostaru; ŠC Kraljevo,
Vazduhoplovno nastavni centar (VNC) u Somboru, Auto nastavni centar u Kovinu, Inženjerski nastavni centar u
Pančevu, Vazduhoplovno-medicinski institut (VMI), Vazduhoplovno-opitni centar (VOC), Vazduhoplovno-
remontni zavod “Moma Stanojlović” svi u Batajnici, VZ “Rudi Čajevec” u Banja Luci i VZ “Orao” u Rajlovcu,
vazduhoplovne fabrike, časopis Glasnik RV i PVO, list “Krila Armije”, Dom vazduhoplovstva, Biblioteka, Vojni
orkestar RV i PVO i Muzej RV i PVO u Zemunu, Muzej JV na aerodromu Surčin.
Danas, od tako razgranate strukture školskih i naučno-istraživačkih ustanova RV i PVO ne postoji skoro ništa.
Sve to danas integrisano je u jedinstveni sistem: vojna akademija – univerzitet odbrane – vojno-tehnički institut.

Naša, 28. klasa VVA formirana je od svršenih učenika 11. klase VG 93 (92 +1 iz 10. klase VG), manjeg dela iz
drugih vojnih gimnazija, svršenih srednjoškolaca iz civilstva i aktivnih podoficira koji su imali i do dve godine
radnog staža, kao i pojedinaca iz radnog odnosa u civilnim strukturama (35). Taj princip je načelno zadržan i u
narednom periodu.
Vazduhoplovna vojna akademija sa sedištem u Zemuniku kod Zadra, pored Uprave, u vreme svog punog zamaha,
imala je sledeće centre i škole za obuku:

- Centar za teornu nastavu, Centar za osnovnu letačku obuku pilota aviona, grupno letenje u sastavu para
i odeljenja i navigacijsko letenje na srednjim visinama u Zemuniku, tj. 105. lovačko-bombarderski
avijacijski puk-školski;

65